Smart home to najprościej mówiąc inteligentny dom wyposażony w system inteligentnych urządzeń, które połączone są w sieć i mogą komunikować się między sobą. Komunikować się z nimi może także sam użytkownik. Jeśli połączy je z Internetem, bez problemu pokieruje nimi z dowolnego miejsca na świecie. Wygodne? Bardzo. Bezpieczne? To zależy.
Paradoksalnie jednym z powodów, dla których decydujemy się na zakup urządzeń smart, jest potrzeba bezpieczeństwa. Kamery monitorujące dom, inteligentne czujniki czy elektroniczne nianie mogą jednak nie tylko chronić. Zdarza się, że otwierają przestępcom dostęp do naszego domu i życia. Mimo to część użytkowników nadal nie sprawdza i nie przygotowuje się odpowiednio do zmiany otoczenia na smart.
Wyścig producentów a jakość zabezpieczeń
Nowe technologie to często wyścig. Najnowocześniejsze urządzenia wprowadzane są na rynek bardzo szybko, choćby ze względu na konkurencję, dlatego nierzadko zdarza się, że kwestie zabezpieczeń nie są na tym etapie wystarczająco dopracowane. Także użytkownicy, wybierając sprzęt, zazwyczaj nie kierują się w pierwszej kolejności kwestiami cyberbezpieczeństwa – ważniejsze są choćby funkcje, cena czy brak podobnych urządzeń na rynku i innowacyjność danego rozwiązania. Te czynniki sprawiają, że urządzenia smart to doskonała furtka dla przestępców. Mogą oni nie tylko poznać wnętrze Twojego domu, członków Twojej rodziny, ale też zwyczaje, terminy nieobecności, a nawet zdobyć dostęp do kont. Jak? Wystarczy, że kamera jest nakierowana na klawiaturę – jeżeli cyberprzestępca przechwyci obraz z kamery, może poznać hasło i zdobyć inne poufne informacje.
Jak zatem korzystać z udogodnień technologicznych, nie narażając przy okazji swojej prywatności? Przede wszystkim przygotuj się do zakupu i instalacji.
Wybierz sprzęt, którego naprawdę potrzebujesz
Ta zasada sprawdza się nie tylko jako główne hasło minimalizmu czy ekologii, lecz także bezpieczeństwa. Ponieważ część sprzętów ciągle ma luki w zabezpieczeniach, a użytkownicy dowiadują się o nich nierzadko po dłuższym czasie użytkowania, warto na wstępie zadać sobie pytanie, co jest dla nas najważniejsze. Dla części osób priorytetem będzie prywatność, dla innych może to być na przykład obserwowanie wnętrza domu podczas nieobecności. Zastanów się, które inteligentne urządzenia są Ci faktycznie potrzebne, a które stanowić będą tylko kolejny gadżet. Poświęć czas na analizę dostępnych na rynku rozwiązań.
Sprawdź, co kupujesz
Jeżeli zdecydujesz się na instalację urządzeń smart w domu, dokładnie zapoznaj się z poszczególnymi sprzętami i oferowanymi przez producenta zabezpieczeniami. Warto wybrać produkt firmy dbającej o bezpieczeństwo użytkowników. Aby to ocenić, sprawdź, w jakim zakresie producent będzie przetwarzał Twoje dane i dostęp. Takie informacje znajdziesz na stronach producentów oraz w regulaminach dostępnych np. podczas instalacji aplikacji. Masz wątpliwości? Skontaktuj się z przedstawicielem firmy i poproś o dodatkowe informacje.
Na rynku jest wiele urządzeń różnych firm. Tempo rozwoju technologii i duża konkurencja mogą sprawić, że do sklepów trafią produkty poważnie niedopracowane pod względem zabezpieczeń. Jednocześnie konsumenci właśnie temu kryterium poświęcają niewystarczająco dużo uwagi.
Najwięksi renomowani producenci inteligentnych sprzętów przywiązują dużą wagę do bezpieczeństwa, udoskonalają zabezpieczenia i stosują coraz lepsze rozwiązania. Pamiętaj jednak o tym, że nadal spora odpowiedzialność spoczywa na konsumencie i to jego dotkną ewentualne konsekwencje.
Edukuj się
Czytaj regularnie o lukach w oprogramowaniu i informacje o cyberbezpieczeństwie – pozwoli Ci to lepiej rozumieć ewentualne zagrożenia i podejmować odpowiednie kroki. Regularne śledzenie wiadomości poświęconych bezpieczeństwu w Internecie pomoże Ci być na bieżąco – dowiesz się o wyciekach danych, podatności sprzętów na ataki czy najnowszych pomysłach przestępców. Dzięki temu będziesz wiedzieć, na co zwracać uwagę.
Poświęć także czas na przeczytanie instrukcji oraz na odpowiednią instalację i konfigurację sprzętu.
Bądź świadomy zagrożeń
Obiektem hakerów mogą być kamery, elektroniczne nianie, lodówki, głośniki i każde inne inteligentne urządzenie. Cyberprzestępcy mogą odłączyć sprzęt od WiFi albo dowolnie nim sterować – na przykład o określonej godzinie odłączyć alarm i odblokować drzwi. Czy wiesz, że są strony internetowe, na których udostępniane są np. obrazy z niezabezpieczonych kamer zwykłych użytkowników? Działa to podobnie jak kamery na stokach narciarskich. Jeśli ktoś uzyska dostęp do sieci, może przechwycić strumień wideo z kamery i przekierować go na dowolną stronę internetową.
Zadbaj o sprzęt
Jeżeli nie wyobrażasz sobie życia bez inteligentnego systemu w domu, zabezpiecz każdy element. Użytkownicy po zakupie sprzętu często pozostawiają ustawienia fabryczne i właśnie to wykorzystują przestępcy – dlatego zacznij od zmiany ustawień i hasła oraz skonfiguruj urządzenie.
Zadbaj o router
Jeśli to właśnie router łączy wszystkie urządzenia Twojego inteligentnego domu, koniecznie zadbaj o jego bezpieczeństwo, bo stanowi on pierwszy cel przestępców. Nie ułatwiaj im zadania – ustaw unikalne i silne hasła. Przeczytaj, jak stworzyć bezpieczne hasło.
Wybierz sprzęt, który obsługuje standard WPA3.
Aktualizuj oprogramowanie
Regularnie aktualizuj oprogramowanie routera i poszczególnych sprzętów smart. Choć automatyczne aktualizacje pomogą Ci być na bieżąco, niektórzy eksperci odradzają je ze względu na brak pełnej kontroli. Dlatego sprawdzaj aktualizacje i stan urządzeń po ich instalacji – może się na przykład zdarzyć, że update przywróci ustawienia domyślne. Ważne jednak, żeby o aktualizacjach pamiętać – najnowsze wersje to lepsze zabezpieczenie przed działaniami przestępców lub odpowiedź na istniejące słabości systemu.
Nie instaluj każdej aplikacji
Niebezpieczne mogą być także niektóre aplikacje smart home. Przesyłają one niezaszyfrowane dane i umożliwiają przestępcom uzyskanie informacji. Cyberoszuści mogą także wykorzystać popularność jednej aplikacji i podsunąć użytkownikowi własną – stworzoną po to, by wyłudzać dane.
Smart home – wskazówki, które pomogą Ci zadbać o bezpieczeństwo
- Wybierz kabel Ethernet zamiast WiFi. Ograniczy to możliwość włamania się do Twojej sieci internetowej.
- Używasz WiFi? Zmień ustawienia domyślne i ustaw własne nazwy i hasła. Dla sieci inteligentnych sprzętów stwórz oddzielną sieć WiFi z unikalnymi nazwą i hasłem. Jeżeli nawet te zabezpieczenia zostaną złamane, dane w podstawowej sieci WiFi – prywatne czy służbowe – pozostaną bezpieczne. Pamiętaj, aby używać silnych haseł.
- Stosuj uwierzytelnianie dwuskładnikowe wszędzie tam, gdzie to jest możliwe. Nie zapominaj także o regularnej instalacji aktualizacji i unikaj korzystania z publicznych sieci WiFi.
- Poprawnie i w pełni skonfiguruj urządzenie przy pierwszym użyciu.
- Wybieraj urządzenia, których producenci dbają o bezpieczeństwo i dane użytkowników, udostępniają aktualizacje i szybko reagują na ewentualne błędy w zabezpieczeniach, od razu informując o nich swoich klientów. Twoje inteligentne urządzenia powinny mieć opcję zmiany haseł i ustawień prywatności.
- Ustaw bezpieczne hasła i przyjrzyj się innym ustawieniom – ogranicz do minimum dane, które urządzenie może pozyskiwać. Jeżeli jeszcze nie zmieniłeś ustawień domyślnych, zrób to niezwłocznie.
- Stosuj unikalne komendy głosowe. Stosowane powszechnie polecenia mogą ułatwić przestępcom ingerowanie w Twój system.
- Przyjrzyj się poszczególnym urządzeniom i ich funkcjom. Używasz poleceń głosowych? Sprawdź, czy urządzenia są odpowiednio skonfigurowane i zabezpieczone. Analogicznie postępuj z kolejnymi elementami swojego inteligentnego domu.
- Jeśli to możliwe, korzystaj z serwera proxy SSL.
- Regularnie sprawdzaj, czy nikt nieuprawniony nie dołączył do Twojej sieci WiFi.
- Odłączaj sprzęty, których nie używasz.
- Wyłącz funkcje umożliwiające wyszukanie innych inteligentnych urządzeń i automatyczne łączenie z nimi, np. Universal Plug and Play. Ułatwiają one przestępcom zdobycie kontroli nad całym systemem po zhakowaniu zaledwie jednego urządzenia.
Pamiętaj także o właściwym zabezpieczeniu urządzeń, z których łączysz się z internetem, czyli przede wszystkim smartfona. Korzystaj z programu antywirusowego, ustawiaj mocne hasła i przestrzegaj ogólnych zasad bezpieczeństwa w Internecie.
Bądź bezpieczny z #cyberWAT!
Dominika Naruszko
Projekt graficzny: Katarzyna Puciłowska